با اين آداب سفري ايمن‌ داشته باشيد/ آداب مسافرت از نظر اسلام

به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگي باشگاه خبرنگاران جوان؛ همزمان با تعطيلات نوروزي، فرصتي خوب پيش آمده تا همراه خانواده‌هاي خود چند هفته‌اي را به سفر برويم. اين سفر گاهي زيارت و يا سياحت است.

زيارت و يا سياحت هر‌كدام آداب و رسوم خاص خود را دارد، آدابي كه گاهي از مقصد سفر و يا نيز از طول مسافت برمي‌آيد.

همه ما مسافران از ابتداي سفر تمام تلاش خود را مي‌كنيم تا دركنار يكديگر بوده و سفري لذت بخش داشته باشيم، اما اين لذت بخش بودن سفر ملزوماتي مانند بيمه، معاينه فني وسيله نقليه، همسفران خوب، مكان استراحت و ... مي‌خواهد.

بيمه در بين تمام مولفه‌هايي كه بيان شد يكي از مهمترين عناصر برنامه ريزي سفر به شمار مي‌آِيد. در اين بين بيمه گاهي مالي و گاهي معنوي است، بيمه مالي مي‌تواند خسارت‌هاي جبران پذير و جبران ناپذير مادي را برطرف كند وليكن بيمه معنوي جان و روح مسافر را صيقل داده و با آرامش خاطر بهتري اين سفر بخير مي‌گذرد.

به اين بهانه نكاتي درباره‎ سفر و برخي آداب آن با نگاهي به منابع اسلامي تقديم مي‎شود:

دعاي مسافر مستجاب است

مسافرت اهميت بسيار زيادي دارد و مسافر داراي ارزش و مقام بالايي است. شاهد اين مدّعا روايتي منسوب به پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله است كه فرموده‎اند: سه دعا بي‎ترديد مستجاب است. دعاي مظلوم، دعاي مسافر و دعاي پدر براي فرزندش. (مفاتيح الحياة، ص ۱۷۷)

سفر آغشته به گناه محكوم است

كمتر كسي است كه از پيامك‎هاي تبليغاتي در امان باشد. در اين ميان برخي پيامك‎ها حاكي از تورهاي مسافرتي به نقاطي بخصوص در خارج از كشور است كه به گناه و فساد شهره‎اند. مناسب است انسان مسلمان، سفر را مايه عبرت و افزايش معنويت خود در پي تجديد نشاط و ايجاد آمادگي بيشتر براي عبادت قرار دهد نه اينكه سفر را مايه ارتكاب گناهان يا غوطه‎ورشدن در درياي گناهان قرار دهد. در روايتي منسوب به اميرالمؤمنين علي عليه‎السلام مي‎خوانيم : شخص نبايد به سفري برود كه در آن بر دين و نمازش هراسان است. (مفاتيح الحياة، ص۱۷۷) در اين روايت، خوف به خطرافتادن دين مورد تأكيد واقع شده و حالا اگر يقين داشته باشيم كه با سفر به يك منطقه در معرض گناهان هستيم بايد چه تصميمي گرفت؟!

آغاز سفر با نام خدا

سفر بايد با (بسم الله الرحمن الرحيم) گفتن، صدقه و قرائت آيةالكرسي آغاز شود. از امام صادق عليه‎السلام نقل شده كه فرموده‎اند : كسي كه آيةالكرسي را هر شب در سفر بخواند سالم بماند و نيز سالم بماند آنچه با اوست. (مفاتيح الجنان، ص ۵۲۲) همچنين آن امام عزيز فرموده‎اند: سفرت را با صدقه آغاز كن و آية الكرسي بخوان. (مفاتيح الحياة، ص ۱۷۸)

روزهاي بهتر براي مسافرت

در روايات برخي روزها بيشتر براي مسافرت توصيه‎ شده‎اند. از آن جمله آنطور كه در مفاتيح‌الجنان آمده روزهاي شنبه، سه‌شنبه و پنج‌شنبه براي مسافرت مناسب‌تر دانسته و از مسافرت در روزهاي دوشنبه، چهارشنبه و پيش از ظهر جمعه نهي شده است. از امام صادق عليه‎السلام نقل است كه فرموده‌اند: مسافر، روز شنبه مسافرت كند چرا كه اگر سنگي در روز شنبه از كوهي فروغلتد، خداي سبحان آن را به جايش بازگرداند. (مفاتيح الحياة، ص۱۷۹)

مراقبت بر نماز در سفر

برخي اوقات مسافرت بهانه‎اي براي غفلت از نماز واجب اول وقت مي‎شود كه علاوه بر روايتي كه پيش از اين در لزوم توجه به نماز ذكر شد، بايد دانست نماز اهميتي بسيار زياد دارد و در سفر نبايد از آن غفلت نمود.

فايده تربت امام حسين عليه‎السلام

شايسته است مسافر قدري تربت امام حسين عليه‎السلام با خود بردارد و در وقت همراه بردن تربت آن امام عزيز بگويد : اللهم هذه طينةُ قبر الحسين عليه السلام وليِّكَ وَ ابن وليِّك اِتّخَذتُها حِرزاً لِما اَخافُ وَ ما لا اَخاف. خدايا اين خاك قبر امام حسين عليه السلام است كه وليّ تو است و پسر وليّ تو است، آن را برگرفتم تا پناهم باشد از آنچه مي‎ترسم و آنچه نمي‎ترسم. (مفاتيح‌الجنان، ص ۵۲۱)

توجه به هزينه مسافرت

برابر روايتي منسوب به پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله، مناسب است هزينه سفر پيش از سفر جدا و تقسيم آن بين همسفران مشخص شود تا مايه ‎آرامش‎خاطر و حسن خُلق آنها باشد. (مفاتيح‎الحياة، ص ۱۸۱)

از سويي مسافر بايد به لحاظ اقتصادي با فردي همسفر شود كه نسبتاً با او در يك سطح باشد. از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرموده‎اند: همسفراني برگزينيد كه دخل و خرجشان با شما همساني داشته باشد تا خوار نشويد. در روايتي ديگر از امام باقر عليه السلام مي‎خوانيم: با همسطح خود همسفر شو زيرا سفر با كسي كه هزينه تو را مي‎دهد مايه خواري مؤمن است. (مفاتيح الحياة، ص۱۸۲)

سوغات و هديه سفر

در روايتي از امام صادق عليه السلام مي‎خوانيم: هنگام بازگشت از سفر براي خانواده خود سوغات بياوريد، هرچند قطعه سنگي باشد.(مفاتيح الحياة، ص۱۸۳)

البته بايد مراقب بود كه خريد سوغات بخصوص در سفرهاي زيارتي جنبه غالب سفر نباشد و به تجملات و گران‎خريدن اجناس منجر نشود.

مدير و سرپرست تعيين كنيد

زماني كه چند نفر با هم به سفر مي‎روند، مناسب است سرپرستي از ميان خود تعيين كنند. در روايتي منسوب به پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله مي‎خوانيم : هرگاه سه نفر با هم به مسافرت مي‎روند، يكي را امير و سرپرست خود كنند (مفاتيح‎الحياة، ص۱۸۴)

خوش اخلاق باشيد

يكي از مهم‎ترين مسائلي كه در سفرها سفارش شده مدارا با همسفران و خوش‎اخلاقي است. اين موضوع آنقدر مهم است كه پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله فرمود : كسي كه با همسفر خود بيشتر مدارا كند پاداشش بيشتر و نزد خداي سبحان محبوب‎تر است. (مفاتيح‎الحياة، ص۱۸۴)