آداب سفر

۴۳ بازديد

آداب سفر

 

« در تعطيلات عده بسياري از هموطنان عزيز به سفر مي‏روند، چه مسافرتهاي ديداري و صله رحم، چه براي زيارت ، چه به قصد تفريحات سالم، كه هر سه نوع آن خوب و پسنديده است. به همين مناسبت، نگاهي به سفر از ديد معارف اسلامي داريم، تا سفرهايمان هم مكتبي و خداپسندانه باشد.»


بسيار سفر بايد، تا پخته شود خامي!


امام صادق(عليه السّلام) در حديثي فرموده است:


مسافرت بايد براي يكي از اين سه امر باشد:


1 ـ تهيه توشه آخرت
2 ـ تأمين معاش و زندگي
3 ـ لذّت مباح و تفريح غير حرام1

 

بنابراين، در سفرها بايد آدابي را كه از پيشوايان دين نقل شده است، به عنوان رهنمود گرفتن از مكتب، رعايت كرد.


فوايد مسافرت بسيار است. كسب تجربه و پخته شدن، آشناييها و ارتباطات جديد، از آن جمله است.


سفر، آزموده كند مرد را
هم از دل براند غم و درد را
ز گيتي بدو نيك، بنمايدش
وز آن گنج دانش بيفزايدش


نگاهي به مجموعه روايات اسلامي، نكاتي را به عنوان «آداب سفر» به ما مي‏آموزد كه مهمترين آنها، آموختنِ «آيين همراهي و همسفري» است. تأكيد شده است كه پيش از سفر، همسفر مناسبي پيدا كنيد. چرا كه مسافرت تنهايي مكروه است. رسول خدا(صلّي الله عليه و آله و سلّم) از سه كس مذّمت كرده است:


يكي آنكه غذايش را تنها مي‏خورد.
يكي آنكه در خانه‏اي تنها مي‏خوابد.
سوّم آنكه تنها به مسافرتهاي دور و دراز مي‏رود.

 


آداب ديگر سفر را طبق تعاليم ديني، فهرست‏وار اينگونه مي‏يابيم:

 


1 ـ خداحافظي كردن از خانواده و بستگان از سوي مسافر، بدرقه كردن كسي كه به سفر مي‏رود، از سوي اهل خانه و بستگان.


ـ شروع كردن سفر با «صدقه»، جهت سلامتي و رفع و دفع بلاها.


3 ـ خواندن دو ركعت نماز، دعا كردن و جان و مال خانواده را به خدا سپردن و بر او توكل كرد.


ـ خواندن اين دعا: «بسم اللّه‏، آمَنتُ باللّه‏، توكّلتُ عَلَي اللّه‏، ماشاءَ اللّه‏، لا حولَ و لا قوَّة الاّ باللّه‏.»


5 ـ برداشتن عصا، يا وسيله‏اي جهت دفع شرّ و خطرات احتمالي و حمل ابزار دفاعي.


6 ـ همراه داشتن مسواك و شانه و لباس و ظرف.


7 ـ همراه برداشتن مواد غذايي و خوراكهاي مورد نياز و رهتوشه سفر.


8 ـ همراه داشتن داروهاي مورد نياز، سوزن، نخ، طناب و زيرانداز.


9 ـ رعايت اخلاق خوب با همسفر در طول مسافرت.


10 ـ در سفر، بار بر دوش ديگران نبودن، خرج خود را به گردنِ ديگران نينداختن.


11 ـ مراعات حال همسفر، در صورتي كه خسته يا مريض باشد.


12 ـ همكاري در كارها، برعهده گرفتن كارهاي سنگين در مسافرت.


13 ـ گوش كردن به حرف بزرگترها.


14 ـ مشورت با همسفران در انجام كارها و تصميم‏گيريها.


15 ـ مواظبت بر خواندنِ نماز در اول وقت.


16 ـ پس از سفر، نقل نكردن سختيها و ناملايمات مسافرت.