آداب سفر سالم از نگاه طب سنتي

عيد نوروز بهترين زمان براي سفر و گشت و گذار است. اما سفر و سير و سياحت نيز آدابي دارد كه اين روزها با ورود تكنولوژي به زندگي ما به دست فراموشي سپرده شده است. آدابي كه رعايت آن مي‌تواند ايام نوروز را بيش از پيش به كام مسافران شاد كند. قسمت سوم گفت‌وگوي ايرناپلاس با غلامرضا كردافشاري، متخصص طب سنتي و توصيه‌هاي وي براي سفر در ايام نوروز را در ادامه مي‌خوانيد.

ايرناپلاس: براي قبل از سفر چه توصيه‌هايي داريد؟

كردافشاري: قبل از سفر بايد بدنتان را به محدوديت‌هايي مثل بي‌خوابي، گرسنگي، سرما و گرما و ... عادت دهيد. مثال واضح براي اين موضوع اين است كه اگر قصد سفر به مناطق گرمسيري را داريد، تا چند روز در معرض كولر و پنكه نباشيد. موضوع ديگري كه قبل از سفر اهميت دارد اين است كه بهتر است قبل از سفر بدنتان را از مواد نامناسب پاكسازي كنيد. علاوه بر اين اگر مشكل يبوست داريد، برخي مواد مسهل را استفاده كنيد تا اين مشكل هم برطرف شود. همچنين بهتر است قبل از عيد نوروز دهان و دندان خود را معاينه كنيد تا در طول تعطيلات و به ويژه در سفر، دندان درد به سراغتان نيايد.

**اداره كل اخبار چندرسانه اي**ايرناپلاس**
**در طول سفر بايد آب به مقدار كافي به بدن برسد

ايرناپلاس: در حين سفر چطور؟

كردافشاري: در طول سفر معمولا مشكلات مزاجي بيشتر بروز مي‌كند. براي جلوگيري از اين اتفاق توصيه مي‌شود بلافاصله قبل از حركت غذا نخوريد، حتي زماني هم كه سوار خودرو يا هر وسيله نقليه ديگري مي‌شويد سعي كنيد شكمتان پر نباشد چرا كه تكان‌هايي كه در هنگام حركت ممكن است ايجاد شود هضم غذا را مختل مي‌كند و نفخ و باد ايجاد مي‌كند. در طول سفر بايد آب به مقدار كافي به بدن برسد. حتما يك بطري آب از منزل همراه خود داشته باشيد و پس از رسيدن به مقصد براي جلوگيري از آب به آب شدن مقداري از آبي كه همراه خود برده بوديد را با آب مقصد مخلوط كنيد و بنوشيد. در اين ميان اگر به آب سالم دسترسي نداريد قبل از آشاميدن آن را به مدت يك دقيقه بجوشانيد.

همچنين براي پيشگيري از بيماري‌هايي كه ممكن است كه از خوردن آب ناسالم در بدن ايجاد شود ترشي، سير ترشي و پياز بخوريد. يادتان نرود كه خوردن بيش از حد چاي باعث نمي‌شود آب بدن شما تامين شود بلكه برعكس به دليل ادرارآوري، آب بدن را كاهش مي‌دهد. علاوه بر اين بهتر است كه در طول مسافرت از مصرف غذاهاي فست فودي و حتي سرخ كردني بپرهيزيد.

غذايي كه در طول سفر ميل مي‌كنيد بايد سبك و زود هضم بوده و از مواد اوليه تازه تهيه شده باشد. همچنين نبايد غذاهاي مختلف را پشت سر هم خورد و در اصطلاح روي هم‌خوري كرد.

در تعطيلات و مسافرت ممكن است به دليل عجله، غذاها به طور كامل پخته نشوند. بايد به شما هشدار بدهم كه كامل پخته نشدن گوشت‌ها مي‌تواند باعث بيماري شود. از طرف ديگر از آنجا كه غذاهاي آبكي مثل سوپ و آش بيشتر در معرض فاسد شدن قرار دارند بهتر است در طول سفر از غذاهاي نيمه‌خشك و كم‌رطوبت مثل كتلت و لوبيا پلو استفاده كنيد. همچنين غذايي كه زمان زيادي خارج از يخچال بوده است را دور بريزيد و از آن استفاده نكنيد.

**تاخير در اجابت مزاج بيماري‌زاست

در اين ميان محدوديت‌هايي كه معمولا در حين سفر وجود دارد باعث مي‌شود تا احساس دفع را ناديده بگيريم و گاهي تا چند ساعت به دستشويي نرويم. اما طب سنتي مي‌گويد نگه داشتن ادرار و مدفوع و به تاخيرانداختن آن موجب ابتلا به بيماري‌هاي مختلفي در بدن مي‌شود، بنابراين توصيه مي‌شود اگر احساس دفع به سراغ شما آمد به نزديكترين سرويس بهداشتي مراجعه كنيد. فراموش نكنيد كه حتما لوازم بهداشتي به ويژه صابون در سفر همراهتان داشته باشيد. اگر كاور دستشويي فرنگي هم همراه خود ببريد هم بسيار عالي است و به رعايت بهداشت مخصوصا در افراد مسن‌تر كمك مي‌كند.

اگر در طول سفر زياد راه رفتيد و همين باعث خستگي شديد و ايجاد درد در عضلات شما شد، بهترين راه براي تسكين و از بين بردن درد، روغن مالي بدن است. بنابراين توصيه مي‌شود اگر به مناطق سردسير سفر كرده‌ايد با روغن بنفشه و اگر در مناطق گرمسيري هستيد با روغن بابونه بدنتان را ماساژ دهيد.

ايرناپلاس: توصيه‌ شما براي جلوگيري از ابتلا به بيماريهاي شايع در سفر چيست؟

كردافشاري: هميشه در سفر همراه خود دستمال كاغذي، باند و گاز استريل همراه داشته باشيد، مخصوصا اگر با خودرو شخصي خود مسافرت مي‌كنيد. توصيه طب سنتي زماني كه قسمتي از بدن زخم شد، اين است كه تا قبل از رسيدن به يك مركز درماني روي آن قسمت مقداري عسل بگذاريد و آن را با باند يا پارچه تميز ببنديد. اگر به هر دليل بدنتان دچار كبودي يا كوفتگي شد، آن قسمت را روغن‌مالي كنيد. در كل متخصصان طب سنتي اعتقاد دارند همراه داشتن مقداري عسل و ليموترش تازه در سفر بسيار مفيد است. مثلا شما هر روز صبح مي‌توانيد با خوردن كمي عسل به همراه آب جوش بدنتان را پاكسازي كنيد. اين كار از سرماخوردگي هم جلوگيري مي‌كند. اگر به اين نوشيدني خاكشير هم اضافه كنيد، نوشيدن آن شما را از ابتلا به يبوست محافظت مي كند. همچنين با ريختن آب ليموترش تازه روي غذاهايي كه ميل مي‌كنيد مي‌تواند از ناسازگاري‌هاي غذايي بعدي جلوگيري كنيد.

**خوردن غذاهاي چرب و سنگين را به بعد موكول كنيد

اگر در هنگام سفر خودتان يا فردي از اعضاي خانواده دچار اسهال شديد شد، دمنوش بابونه و آويشن ميل كنيد، براي استفاده راحت قبل از سفر چند عدد از چاي كيسه‌اي بابونه و آويشن تهيه كنيد و به همراه داشته باشيد.همچنين مقداري برنج ساده پخته شده، تهيه كنيد و همراه با سماق ميل كنيد. خوردن غذاهاي چرب و سنگين را به بعد موكول كنيد. اگر با مشكل معده درد يا نفخ مواجه شديد كمي زيره و عسل را در آب جوش بريزيد، ميل كنيد. اگر حالت تهوع به سراغتان آمد كمي گلاب با آب و شكر يا عسل مخلوط كنيد و آن را به تدريج ميل كنيد.

بيماراني كه در ايام نوروز قصد سفر دارند، مراقب باشند كه قبل از سفر تمام داروها و تجهيزات پزشكي مورد نياز خود را جمع آوري كنند تا در طول سفر در دسترس آنها باشد. مثلا افراد ديابتي دستگاه گلوكومتر يا انسولين را به همراه خود داشته باشند. علاوه بر اين به آنها توصيه مي‌شود در طول سفر طرف كوچكي عسل در كيف دستي خود داشته باشند كه اگر دچار افت فشار كمي از آن را ميل كنند و به هيچ وجه از قندهاي مصنوعي استفاده نكنيد. گاهي اوقات خانم‌ها براي سفر به مكان هاي زيارتي در ايام نوروز براي قطع عادت ماهيانه خود دارو مصرف مي‌كنند، توصيه مي‌شود از مصرف خودسرانه دارو خوداري كنيد و براي اين كار حتما با يك پزشك مشورت كنيد.

اگر قصد سفر به مناطقي داريد كه از نظر آب و هوا مناسب نيست، توصيه مي‌شود پياز ورقه ورقه شده را در دوغ بخيسانيد و هر دو را با هم ميل كنيد. اگر هوا شهر مقصد آلوده و مسموم است يك دستمال پارچه‌‌اي يا ماسك را به گلاب آغشته كنيد و جلو دهان و بيني‌تان بگيريد.

**در گرما از لباس‌هاي نخي و خنك استفاده كنيد

ايرناپلاس: در سفر به شهرهاي گرم چه نكاتي را بايد مورد توجه قرار دهيم؟

كردافشاري: اگر تصميم گرفته‌ايد در نوروز به مناطق گرم سفر كنيد بهتر است، غذاهايي كه مزه ترشي دارند، ميل كنيد، غذاهايي كه مثلا در آنها غوره، آبليمو، زرشك و ... وجود دارد. در آب و هواي گرم و خشك برطرف كردن تشنگي بسيار مهم است، توصيه مي‌شود براي برطرف كردن آن مقداري تخم خرفه كوبيده شده تهيه كنيد و همراه آب و كمي سركه ميل كنيد.

از راه‌هاي برطرف كردن تشنگي در مسافرت به مناطق گرمسير اين است كه قبل از سفر مقداري تخم خرفه كوبيده تهيه كرده و به همراه ببريد و به منظور پيشگيري از تشنگي، 10 گرم از آن را با كمي آب و سركه مخلوط كرده و مصرف كنيد. همچنين در گرما از لباس‌هاي نخي و خنك استفاده كنيد. از آنجا كه دماي داخل خودرو هميشه 10 درجه بالاتر از دماي بيرون است هرگز كودكان و افراد مسن را داخل اتومبيل حتي با پنجره باز تنها نگذاريد، اين كار به شدت مي‌تواند به گرمازدگي كمك كند.

**در هواپيما نوشيدني گازدار نخوريد

ايرناپلاس: براي سفر با هواپيما چه توصيه هايي داريد؟

كردافشاري: اگر هواپيما را به عنوان وسيله نقليه براي مسافرت انتخاب كرده‌ايد چند نكته را بايد در نظر بگيريد. در مسافرت‌هاي هوايي به دليل كاهش فشار هوا در كابين هواپيما، هوا در تمام سلول هاي بدن منبسط مي شود. اين انبساط تاثير منفي بر روي دستگاه گوارش مي‌گذارد و باعث ناراحت مي‌شود. به همين دليل در طول مدتي كه در هواپيما هستيد نوشيدني‌هاي گازدار نخوريد. اگر هنگام بلند شدن هواپيما و در طول پرواز احساس سنگيني در سر و گرفتگي در گوش داشتيد، اين طبيعي است؛ چرا كه در اين مدت هواي داخل گوش مياني و سينوس‌ها خارج مي شود و هنگام فرود هواپيما دوباره هوا به اين بخش‌ها بر مي‌گردد. شما مي‌توانيد با جويدن، بلعيدن و خميازه كشيدن از شر گرفتگي گوش خلاص شويد. اگر رطوبت داخل كابين هواپيما پايين است، ممكن است در پروازهاي طولاني مدت باعث ناراحتي چشم، دهان و بيني شود. بنابراين قبل از پرواز به ميزان كافي مايعات بنوشيد و پوست دست و صورت خود را مرطوب كنيد. همچنين اگر از لنز استفاده مي‌كنيد در طول پرواز آن را با عينك جايگزين كنيد چرا كه ممكن است اشك كافي براي لغزنده كردن سطح تماس لنز با قرنيه ترشح نشود.