به گزارش ايسنا، محمد منظرنژاد ـ مدرس و فعال گردشگري و نويسنده كتاب «راهنمايي تور و قوانين و مقررات» ـ در پاسخ به اين پرسش‌ها، نخست به قانون «فورس ماژور» كه در قراردادهاي مربوط به سفر نيز در يك بند به آن پرداخته شده است، اشاره مي‌كند و مي‌گويد: كنسل شدن سفر به يك مقصد، براساس اعلام شرايط «فورس ماژور» اتفاق مي‌افتد. زماني كه شرايط طوري است كه ارائه خدمات گردشگري ممكن نيست و وضعيت امداد و مسائل بهداشتي، زندگي مردم و زيرساخت‌ها به نوعي تحت تاثير قرار گرفته و حضور گردشگر در منطقه مي‌تواند باعث بحراني شدن وضعيت شود، سازمان‌هاي مربوطه در مقصد و ارگان‌هاي متولي گردشگري مي‌توانند اعلام شرايط بحراني كنند.

او اظهار مي‌كند: در مواقع ويژه، بر اثر حوادث غيرمترقبه و اعلام شرايط فورس ‌ماژور، تمام تعهدات منتفي و لغو است و شرايط تمام ارائه‌دهندگان خدمات موظف به برگشت مبالغ هستند. حال درصورتي‌كه شرايط فورس‌ ماژور و ممانعت از سفر به يك مقصد اعلام شود و مجريان سفر با دانش از شرايط فورس‌ ماژور به آن مقصد سفر كنند، مسؤول حوادث ناشي از سفر خواهند بود.

در ماده ۲۲۷ قانون مدني ايران، «فورس ماژور» يا «قوه قاهره» را شرايطي دانسته كه  طي يك اتفاق، متعهد نتواند به قرارداد پايبند باشد و شخصي هم مسؤول آن اتفاق نباشد، چه اين اتفاق با حوزه فعاليت متعهد ارتباط داشته باشد (مانند آتش‌سوزي) و چه جزو عوامل بيروني (مانند طوفان، سيل، زلزله و …) تلقي شود. از مهم­ترين آثاري كه براي فورس ماژور پذيرفته شده تعليق يا خاتمه يافتن قرارداد و انحلال آن است.

البته اين نكته نيز يادآوري شده اتفاقاتي كه معمولا و به تعداد بالا رخ مي‌دهد، فورس ماژور محسوب نمي‌شود، مثلا اگر در يك منطقه وقوع زلزله بسيار شايع و معمول است، نمي‌توان آن را حكم قوه قهريه به حساب آورد.

فورس ماژور جزو شرط‌هايي است كه در قراردادهاي مختلف ذكر مي‌شود و استناد به آن الزامي است. در ماده ۲۳ قرارداد تورهاي داخلي نيز وضعيت فوق‌العاده يا فورس ماژور را شرح داده و مسؤوليتي را متوجه كارگزار ندانسته و ملزم كرده كه در آن شرايط، كل مبلغ پس از كسر يك درصد از كل مبلع تور به عنوان كارمزد مسترد شود.

نقطه مبهم اين قانون، مشخص نبودن متولي و مسؤول اعلام فورس‌ ماژور يا قوه قاهره براي سفر است.

علاوه‌بر اين، تا كنون تجربه موفقي در شرايط فورس ماژور كه البته به ندرت اعلام شده، به دست نيامده است، مثلا در اسفندماه سال ۹۸ كه ويروس كرونا به كشور سرايت كرد، وزارتخانه‌هاي راه و گردشگري اعلام فورس‌ ماژور كردند و بخش‌هاي خدماتي بدون آن‌كه جبران خسارت شوند، ملزم به استرداد هزينه‌ها به مسافران شدند كه بسياري از اين بخش‌ها نتوانستند از عهده استرداد هزينه‌ها برآيند و به دنبال آن شكايت‌ها و پرونده‌هاي حقوقي زيادي هم شكل گرفت.

همين تجربه، بسياري از فعالان گردشگري و حمل‌ونقل را در مواجهه با زلزله اخير كه فقط از ساعت ۱۵:۳۷ ۲۳ آبان تا ساعت ۹ صبح ۲۴ آبان ماه ۶۳ زمين لرزه در حوالي شهر فين واقع در استان هرمزگان ثبت شده است، براي كنسل كردن سفرها دچار ترديد كرد.

محمد منظرنژاد ـ مدرس گردشگري و نويسنده كتاب «راهنمايي تور و قوانين و مقررات» ـ توصيه مي‌كند: با توجه به شرايط موجود، بايد در ارائه خدمات و گشت‌ها دقت كرد و از انجام هر گونه رفتار هيجاني و پرخطر خودداري كرد. از آنجا كه برنامه بازديدها در شرايط طبيعي نوشته شده است، بنابراين با تغييرات جوي و يا حوادثي مثل زلزله بايد اقدام به تغيير و جابه‌جايي و كنسل كردن برخي از بازديدها و يا كل برنامه كرد.

او همچنين تاكيد مي‌كند: در شرايط خاص، بازديد از غارها مطمئنا ممكن نيست و يا بايد با مسؤولان آن سايت يا محوطه، مشورت كرد تا از ايمن بودن بازديدها مطلع شد. نقش راهنما در سفر بسيار مهم بوده و در چنين شرايطي مديريت تور بايد پيشگيرانه باشد.

اين فعال گردشگري به مجريان و راهنمايان تور پيشنهاد مي‌كند: از آنجا كه رفتار و اعمال گردشگران غيرقابل پيش‌بيني است، بنابراين توصيه‌ها و تذكرات را قبل از هر بازديد اعلام كنيد. ايستادن بر لبه صخره‌ها، ورود به شيارها و دره‌هاي عميق، ورود به غارها در شرايط خاص، بايد با هماهنگي و اطلاع از ايمن بودن سفر باشد و لازم است احتياط را شرط بازديدها قرار دهيد و در شرايط خاص، برخي از برنامه‌ها را تغيير داده و يا كنسل كنند.

او يادآور مي‌شود كه حوادث طبيعي جزو پوشش بيمه مسؤوليت مدني نيست و گردشگران بايد بدانند در شرايط ويژه به توصيه‌هاي راهنما و مجري تور و مسؤول سايت‌هاي گردشگري و محوطه‌هاي تاريخي توجه كنند.

منظرنژاد تاكيد مي‌كند: در زمان وقوع حوادث حتما اخبار و اطلاعيه‌ها را از سايت‌هاي معتبر پيگيري كنيد و از حضور در هر مكاني خودداري شود و به توصيه‌ها و تذكرها بي‌توجه نباشيد.  

به گزارش ايسنا، بنابر اعلام الي‌گشت، قطار از ديرباز محبوب بوده و استفاده از آن به‌عنوان وسيله‌اي براي طي كردن مسير سفر يكي از گزينه‌هاي قطعي و اصلي مسافران است. از آنجايي‌كه سفر با هر وسيله‌اي آداب و قوانين مخصوص خودش را دارد، قطار هم از اين قاعده مستثنا نيست. از اين‌ رو اگر بليط قطار خريده‌ايد و مي‌خواهيد با اين وسيله سفر كنيد، بايد آداب معاشرت در قطار را بدانيد. از اين‌ رو امروز در اين متن مي‌خواهيم تا آداب معاشرت و رسوم هم‌سفري را براي شما مورد بررسي قرار دهيم. در ادامه با ما همراه باشيد.

در حفظ پاكيزگي و نظافت قطار مقيد باشيد!

درست‌ترين كار اين است كه در هرجايي كه هستيد، در حفظ پاكيزگي و نظافت آن محل همچون منزل خود كوشا باشيد. اگر با خريد بليط قطار، راهي سفر شديد، بايد نظافت و بهداشت آن را از طرف خود به‌خوبي حفظ كنيد. براي حفظ پاكيزگي قطار كار سختي پيش رويتان نيست؛ مثلاً تنها كافي است كه اگر چيزي ميل كرديد، روكش و يا نايلون آن را حتماً در سطل آشغال بياندازيد و يا مراقب اين باشيد كه تكه‌هاي خوراكي شما بر روي صندلي و يا زمين نريزد.

قبل و يا در حين سفر با قطار، غذاهاي بودار نخوريد!

اگر مي‌خواهيد كه اول براي خود و بعد براي هم‌سفرانتان كه همانند شما بليط قطار خريده‌اند و در موقعيتي برابر با شما قرارگرفته‌اند سفري خوب بسازيد، نه در حين سفر و نه چند ساعت قبل از شروع آن از خوردن غذاهاي نفاخ، غذاهاي سرخ‌كرده، غذاهاي حاوي سير و يا انواع فست فود خودداري كنيد. به‌جاي آن‌ها خودتان را به خوردن يك وعده غذايي سبك و يا خوردن خوراكي‌هايي همچون آبميوه، بيسكوئيت، كيك، ميوه‌هاي تازه و يا خشك‌شده مهمان كنيد.

از ايجاد سروصدا بپرهيزيد

ممكن است مخصوصاً وقتي‌كه با دوستان و خانواده خود با قطار به سفر مي‌رويد، براي گذراندن اوقات سفر معاشرت كنيد. حتماً مي‌دانيد كه يكي از علل محبوبيت سفر با قطار، همين اوقات زيباي خوش‌سفري است. فقط حواستان باشد كه سروصداي زياد و يا آزاردهنده براي ديگر مسافران ايجاد نكنيد تا آن‌ها هم‌ سفري آرام و خوب را به همراه شما تجربه كنند.

همچنين از خوردن خوراكي‌ها و تنقلاتي كه در حين خوردن آن‌ها صدا ايجاد مي‌شود همچون تخمه و چيپس بپرهيزيد.

پاهاي خود را بر روي صندلي مقابل دراز نكنيد!

پاهايتان را بر روي صندلي مقابل دراز نكنيد. ممكن است كه هم‌سفراني كه در اطرافتان هستند چيزي به شما نگويند اما مطمئن باشيد كه ناراحت هستند! طبق نظرسنجي كه يكي از شركت‌هاي انگليسي فعال در زمينهٔ حمل‌ونقل با قطار بر روي ۵۰۰ نفر از مسافرين خود به عمل‌ آورده، اين كار يكي از رفتارهاي ناپسندي معرفي‌ شده كه از يك مسافر قطار مي‌تواند سر بزند.

همچنين اما بر اساس يكي از تحقيقات به‌عمل‌ آمده از مسافرين قطار، از هر ۵ نفر؛ ۲ نفر پاهاي خود را بر روي صندلي مقابل خود دراز مي‌كنند. در كل اين كار هم غيربهداشتي است و هم گاهي مي‌تواند باعث دردسر و جريمه در قطار شود.

راه‌حل اين مشكل به توصيه پزشكان اين است كه هر زمان كه احساس كرديد كه بايد پايتان را دراز كنيد، يا به‌صورت كوتاه قدم بزنيد و يا چند تمرين كششي انجام دهيد تا خون در پاهايتان جريان پيدا كند. البته اگر هم امكان حركت نداشتيد، پيشنهاد مي‌كنيم كه مچ پاهايتان را بچرخانيد و يا ۱۰ مرتبه بالا و يا پايين ببريد تا علاوه بر زدودن حس خشك‌شدگي، مقداري هم حس راحتي داشته باشيد.

 حتماً با خود وسايل ضدعفوني‌كننده به همراه داشته باشيد

نه‌تنها در قطار بلكه در تمامي وسيله‌هاي نقليه ديگر، بايد اصول بهداشتي را به‌خوبي رعايت كنيد. به همراه داشتن دستكش يك‌بار مصرف، ماسك، محلول شست و شوي دست، دستمال‌كاغذي، پد الكلي يك‌بارمصرف، دستمال مرطوب و روكش يك‌بار  مصرف يكي از مهم‌ترين اصول بهداشتي است كه در سفر با اين وسيله براي حفظ امنيت بهداشتي اول خودتان و بعد ديگر هم‌سفرانتان بايد به همراه داشته باشيد.

قوانين عمومي قطار را رعايت كنيد

قطار نيز همانند ديگر وسايل حمل‌ونقل، آداب عمومي دارد كه هر مسافري كه بليت قطار مي‌خرد، ملزم به رعايت آن است؛ مثلاً با صداي بلند صحبت نكنيد، كفش خود را از پايتان درنياوريد، صداي موزيكتان را زيادي بلند نكنيد زيرا مطمئناً مي‌دانيد كه گاهي حتي از هدفون هم بيرون مي‌آيد ....

اين داستان‌نويس در گفت‌وگويي مكتوب با ايسنا از وضعيت ادبيات مهاجرت مي‌گويد؛ به اين‌كه چطور نويسندگان مهاجر در زمان و زبان جا مي‌مانند اشاره مي‌كند، از اين‌كه دوري از ريشه‌ها و نبودن در زمين و خاك خود كم‌كم باعث فراموشي بخشي از فرهنگ نويسنده مي‌شود مي‌گويد و اين را معجزه ادبيات مي‌داند كه گذشته را به آينده مي‌رساند.

متن گفت‌وگو با حسين آتش‌پرور را در ادامه مي‌خوانيد.

وقتي نويسنده در زمان و زبان جا مي‌ماند

نمود مقوله مهاجرت در آثار ادبي (خصوصا در آثار داستاني) را به‌ويژه در سال‌هاي اخير چگونه مي‌بينيد؟

مهاجرت پديده‌اي است كه به عوامل بي‌شماري بستگي دارد و مي‌بايد از زاويه‌هاي گوناگون و در زمان‌هاي مختلف به آن نگاه كرد. پديده‌اي كه در دوران معاصر چه در داخل به صورت جابه‌جايي جمعيت و چه در رفتن به خارج شتاب بيشتري پيدا كرده. عواملي كه باعث مهاجرت مي‌شود به‌جز حوادث طبيعي مثل خشكسالي‌ها، سيل، زلزله، جنگ، توسعه‌نيافتگي و نداشتن امنيت به شكلي است. از طرفي بستر آماده سفرهاي راحت‌تر نسبت به گذشته در جابه‌جايي انسان و مهاجرت‌ها مي‌تواند اثرگذار باشد.

مساله‌ مهمي كه در مهاجرت وجود دارد، اين است كه انسان مهاجر گذشته‌اش را با خود حمل مي‌كند؛ زبان، فرهنگ، آداب و رسوم و رخدادهاي آن را با خود به اين سو و آن سو مي‌برد، هنوز در زمان و سرزمين مادري‌اش زندگي مي‌كند و آبشخورش در مهاجرت مي‌شود. در چنين موقعيتي است كه او اينرسي سكون پيدا مي‌كند.

در دوران جديد نسلي از نويسندگان و داستان‌نويساني كه پايه و بدنه‌ اصلي ادبيات ما را شكل مي‌دهند، كساني هستند كه در داخل مهاجرت كرده‌اند: نيما يوشيج، صادق چوبك، سيمين‌ دانشور، ابراهيم‌ گلستان،‌ احمد محمود،‌ ساعدي، براهني،‌ گلشيري،‌ دولت‌آبادي، درويشيان، نسيم‌ خاكسار،‌ فرهاد كشوري‌،‌ قاضي‌ ربيحاوي،‌ منيرو رواني‌پور، مندني‌پور و ... به فرهنگ، زبان و سرزمين مادري‌شان وفادارند و بخش مهمي از داستان‌نويسي و ادبيات ملي ما را ساخته و شكل مي‌دهند كه جايگزيني ندارد.

به خاطر داشته باشيم نويسنده‌اي كه مهاجرت مي‌كند، انساني انديشمند و خلاق است. در هيچ كارخانه‌اي نمي‌توان انسان فرهنگ‌ساز و نويسنده ساخت. ماشين نيست كه بشود از خارج وارد كرد. در ادبيات چه كسي را مي‌توان جايگزين براهني يا مثلا گلشيري يا هر كدام ديگر كرد؟

به گزارش ايسنا به نقل از روابط عمومي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، در اين ديدار، خامه‌يار با تأكيد بر ضرورت توسعه فعاليت‌هاي تأثيرگذار بر تعميق و گسترش روابط فرهنگي ميان ايران و لبنان، گفت: رايزني فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در لبنان آمادگي دارد با انجمن گفت‌وگوي تمدن‌ها «الشرق» در راستاي توسعه مناسبات و روابط دوستانه ميان دو ملت ايران و لبنان، همكاري داشته باشد.

وي همچنين، بر لزوم در اولويت قرار دادن توجه به جوانان، دانشگاهيان، انديشمندان و صاحبنظران براي نهادينه كردن فرهنگ گفت‌وگوي تمدن‌هاي مشرق زمين تأكيد كرد.

ايلي السرغاني، رئيس انجمن گفت‌وگوي تمدن‌ها «الشرق»، ضمن ابلاغ سلام و تحيات «عصام درويش» رئيس اسقف‌هاي كاتوليك منطقه فرزل و بقاع لبنان، تمايل اين انجمن براي توسعه همكاري با نهادها و مؤسسات جمهوري اسلامي ايران را اعلام كرد.

وي اذعان كرد: در اين مرحله حساس، توسعه همكاري با جمهوري اسلامي ايران؛ پرچمدار گفت‌وگوي تمدن، فرهنگ و اديان آسماني ضروري است.

السرغاني در ادامه به سفر اخير خود به ايران جهت شركت در همايشي كه به دعوت آستان قدس رضوي انجام شده است، اشاره كرد و آن را سفري مثبت و تاثيرگذار بر روند برنامه ريزي براي تقويت مناسبات فرهنگي  ميان دو كشور خواند.

رئيس انجمن گفت‌وگوي تمدن‌ها «الشرق» ضمن ابراز خرسندي از سفر به ايران، از پيشرفت و توسعه ايران و فرهنگ و آداب ايرانيان اظهار شگفتي كرد.

وي همچنين، تلاش‌هاي جمهوري اسلامي ايران در راستاي تقريب ميان مسلمانان و مسيحيان را در سطح منطقه ستود و ان را رسالت الهي و پيامبران دانست.

سرپرست معاونت گردشگري اداره‌كل ميراث‌فرهنگي خوزستان در جلسه‌اي با هدف هماهنگي و برنامه‌ريزي براي برگزاري هرچه باشكوه‌تر اولين جشنواره ملي برداشت نيشكر، با بيان اين‌كه برگزاري جشنواره‌ها و نمايش آداب و آئين‌هاي سنتي و برداشت محصولات كشاورزي، از جمله راه‌كارهاي نيل به اهداف توسعه گردشگري است، اظهاركرد: باتوجه به ظرفيت‌ها و ديگر فرصت‌هاي گردشگري در مناطق و با برنامه‌ريزي‌هاي متنوع همچون اجراي موسيقي و رقص‌هاي محلي، فروش صنايع‌دستي بومي، محصولات و فرآورده‌هاي محصولات كشاورزي و غذاهاي محلي، مي‌توان گردشگر را به سمت منطقه سوق داد.

به گزارش ايسنا، پيمان نبهاني افزود: حذف واسطه‌ها و رونق بازار و همچنين معرفي ديگر منابع گردشگري منطقه و به دنبال آن احياء كردن آئين‌ها، آداب و رسوم محلي و ارزش‌هاي بومي، در رشد اقتصادي منطقه تأثير بسزايي دارد.

او با اشاره به اين‌كه يكي از انواع گردشگري، گردشگري جشنواره‌ها است گفت: گردشگري جشنواره‌ها يكي از مهيج‌ترين و جذاب‌ترين شيوه‌هاي گردشگري است كه طرفداران زيادي در ميان گردشگران دارد.

سرپرست معاونت گردشگري اداره‌كل ميراث‌فرهنگي خوزستان ادامه داد: جشنواره‌، همان‌گونه كه از نام آن پيدا است، مكاني بزرگ براي برگزاري جشن است. جشنواره‌هاي بزرگ دنيا اغلب، در فصل و زمان مشخصي از سال برگزار مي‌شوند و به صورت سالانه و گاهي هر دو يا چند سال در ميان، در همان فصل تكرار مي‌شوند و به طور معمول، براي آنكه جشنواره‌ها تبديل به پاتوق دوستداران آن شوند، مكان و زمان جشنواره تغيير نمي‌كند.

او بيان كرد: يكي از مهم‌ترين ويژگي گردشگري جشنواره‌ها اين است كه افرادي با علايق يكسان را دور هم جمع مي‌كند؛ به عنوان مثال، در جشنواره سالانه موسيقي، تمام دوستداران موسيقي دور هم جمع مي‌شوند و در فضايي شاد و پرانرژي با يكديگر آشنا مي‌شوند. گردشگراني كه جشنواره‌ها را به عنوان مقصد گردشگري خود انتخاب مي‌كنند، اغلب، از تجربه پيدا كردن دوستان جديد به عنوان يكي از بهترين تجربه‌هاي سفر خود ياد مي‌كنند.

نبهاني افزود: همچنين اگر جشنواره‌ با شغل و كار شما مرتبط باشد، احتمال وقوع رويدادها و اتفاق‌هاي كاري هيجان‌انگيز در يك سفر گردشگري براي شما بيشتر مي‌شود.

او خاطرنشان كرد: جشنواره‌ها همواره در تاريخ و زمان مشخصي از سال برگزار مي‌شوند تا طرفداران گردشگري جشنواره‌ها بتوانند از قبل براي حضور در اين جشنوارها برنامه‌ريزي كنند؛ علاوه بر اين، برخي از اين جشنواره‌هاي فصلي همانند جشنواره گلاب‌گيري كاشان يا جشنواره گل نرگس بهبهان امكان برگزاري در فصل ديگري را ندارند؛ به اين دليل كه رويداد جشنواره به فصل مورد نظر وابسته است.